In de voetsporen van 2000 jaar militaire geschiedenis

In de Tooropstraat te Nijmegen worden 31 nieuwe duurzame huurappartementen gerealiseerd door KlokGroep. Het terrein heeft een bewogen geschiedenis over een lange periode, van de Romeinen tot en met de Tweede Wereldoorlog. Daarom is voorafgaand aan de bouw door KlokGroep Milieu, ADC ArcheoProjecten, T&A Survey en Military Legacy een gecombineerde bodemsanering, archeologisch onderzoek en explosievenonderzoek uitgevoerd. Dit onderzoek heeft mooie resultaten opgeleverd over de militaire geschiedenis op deze locatie.

In dit deel van Nijmegen lag vanaf 19 v. Chr. het oudste Romeinse fort van Nederland. Het was 42 ha groot en heeft enkele tientallen jaren bestaan. Dit strategisch gelegen fort bood onderdak aan de manschappen die later zouden deelnemen aan veldtochten in Duitsland. De projectlocatie bevindt zich middenin het fort, vlakbij de gracht die ter hoogte van de Tooropstraat lag. Het archeologisch onderzoek heeft bijzondere vondsten opgeleverd, waaronder: enkele munten met de beeltenissen van Julius Caesar en keizer Augustus, een sluiting van een maliënkolder en een hanger met vruchtbaarheidssymbool.

Vanaf 69 na Christus werd er een meer permanent fort op de Hunerberg gebouwd. Dit fort lag ten noorden van de Berg en Dalseweg en was omgeven door een groot kampdorp waarin onder anderen smeden, winkels en bars gevestigd waren. Zij waren nodig om in het onderhoud van de bijna 6000 legionairs te kunnen voorzien. Tussen 69 en 104 n. Ch. was dit de standplaats van het beroemde 10e legioen.

Tijdens het archeologisch onderzoek is een deel van de fundering van één van de gebouwen uit het kampdorp aangetroffen. De fundering bestond uit hergebruikte dakpannen, bakstenen en andere grote stenen. Op de dakpannen zijn diverse stempels van het 10e legioen aangetroffen: de letters LXG (Legio Decima Gemina). Aan de binnenkant van de muur werden vele frescofragmenten aangetroffen. Het pleisterwerk is beigewit van kleur. Op enkele stukken zijn zwartgeverfde delen zichtbaar. Tussen het pleisterwerk is o.a. een munt van keizer Nerva uit 97 n. Chr. gevonden en zijn enkele spijkers van de zolen van Romeinse sandalen tevoorschijn gekomen.

Lang na het verdwijnen van de Romeinse forten werd in de 19e eeuw het fort De Verbrande Molen ten oosten van het huidige huizenblok gebouwd. Het fort diende als verdediging van de stad en was slechts enkele decennia in gebruik. Ten tijde van de Tweede Wereldoorlog verdween het en werd de locatie onderdeel van de stad. In de Tweede Wereldoorlog rukten de geallieerden op via de Tooropstraat richting het centrum. Uit beide perioden is munitie gevonden: lege hulzen en het magazijn voor 2 cm patronen van een Duits stuk luchtafweergeschut.